Đông Trùng Hạ Thảo là gì? Tác dụng của Đông Trùng Hạ Thảo
Đông Trùng Hạ Thảo từ xa xưa được dùng rất nhiều trong y học cổ truyền Trung Quốc, nó cũng là bài thuốc cổ truyền của dân tộc Việt Nam nhằm cải thiên sức khỏe cho người dùng. Hiện nay trên thị trường có khá nhiều thực phẩm chức năng được bào chế bằng Đông trùng hạ thảo và có khoảng 400 loài Đông Trùng Hạ Thảo, chủ yếu có xuất xứ ở Việt Nam, Trung Quốc, Thái Lan, Bhutan, Nepal và Hàn Quốc.
Bạn đang xem: Đông Trùng Hạ Thảo là gì? Tác dụng của Đông Trùng Hạ Thảo
Trong họ thảo dược này được nhắc đến phổ biến nhất có danh pháp khoa học là Cordyceps sinensis thuộc chi: Ophiocordycipitaceae. Thân nấm có thể to như ngón tay và chúng có sắc nâu hay nâu vàng.
Đông Trùng Hạ Thảo Là Gì?
ĐÔNG TRÙNG HẠ THẢO là gì?- Vị thuốc này được gọi tên như thế vì mùa đông nó là một con sâu mùa hè lại trông như cây cỏ. Đây là sự hợp sinh giữa một loài sâu và một loài nấm ở nơi ẩm ướt.
Toàn bộ vị thuốc bao gồm phần sâu dài 25 – 30mm, đường kính 3 – 5mm, một đầu sâu gắn liền với nấm, nấm dài khoảng 50 – 60mm, đường kính ở phía trên 1,5 – 4mm, ở phía dưới 2,5 – 6mm hình dạng giống con tằm.
Từ trước đến nay Đông trùng hạ thảo luôn được coi là vị thuốc đặc biệt quý hiếm, phải nhập của Trung Quốc. Ngay ở Trung Quốc cũng chỉ có một số địa phương như Vân Nam, Quý Châu, Tây Tạng có vị thuốc này. Ở một số tỉnh miền núi nước ta như Cao Bằng, Lạng Sơn, Hòa Bình cũng có đông trùng hạ thảo. Trước đây, người ta chỉ dùng làm thức ăn để nuôi chim họa mi, không dùng làm thuốc.
Đông trùng hạ thảo là một loại nấm sống ký sinh trên một con sâu nhỏ. Thảo dược trên được biết là có khả năng kháng oxy hoá và chống viêm. Hiểu rõ hơn cái tên “đông trùng hạ thảo” là do đến mùa đông, các con non trong chi Hepialus đã bị nấm ký sinh Cordyceps sinensis lên cơ thể.
Lúc này cây nấm này sẽ hấp thụ chất dinh dưỡng ở phía trong thân sâu và vươn lên theo hình xoắn ốc. Khi ký sinh đủ ngày – thông thường vào mùa hè, cây nấm sinh trưởng tốt do hấp thụ dinh dưỡng của xác trùng rồi thoát ra khỏi cơ thể sâu rồi ngoi lên mặt đất để phát triển thành cây thảo nên có tên gọi là đông trùng hạ thảo (mùa đông là con trùng, mùa hè là cây nấm – thảo dược).
Tóm lại: Đông trùng là: Mùa đông nó như con trùng (con sâu, thảo đông); Hạ thảo là: Mùa hạ nó như cây thảo.
Nguồn gốc của Đông trùng hạ thảo
Đông trùng hạ thảo là bài thuốc hiếm vì vậy nếu dựa vào hoàn toàn từ tự nhiên thì không đủ áp ứng cho nhu cầu thị trường. Do đó việc nuôi cấy do con người tạo ra sẽ được đáp ứng, chất lượng cũng gần như tự nhiên. Nguồn gốc của đông trùng hạ thảo là từ nhân tạo và tự nhiên.
Do nhân tạo: Một số nước gồm Nhật Bản, Thái Lan, Hàn Quốc và Việt Nam hiện đã nuôi trồng thành công DTHT chủ yếu là trên thân côn trùng (sâu, nhộng) hoặc trên cơ chất từ đậu nành, gạo trắng (đế tạo nạc) . … Giống đang trồng nhiều tại Việt Nam là Cordyceps Militaris và Cordyceps Takaomontana.
Từ tự nhiên: Đông trùng hạ thảo từ tự nhiên vô cùng quí và hiếm, dược liệu này có hàm lượng dưỡng chất và sinh học cao nhất, chúng mọc nhiều tại những vùng đồi núi cao trên 4000m (so với mực nước biển), thời tiết ôn hoà ở vùng Thanh Hải (Tây Tạng) hay vùng Tứ Xuyên (Trung Quốc). Ở trạng thái tự nhiên đông trùng hạ thảo lại có giá khá cao do nguồn cung hạn chế và hoa nở 1 đợt mỗi năm (vào hè) nên khai thác khó. Giá đông trùng hạ thảo giống Cordyceps Sinensis trong thiên nhiên khoảng 15-20 triệu đồng một gam.
Tác dụng của Đông Trùng Hạ Thảo là gì
Theo các tài liệu Đông y thì dược liệu đông trùng hạ thảo là một vị thuốc có tác dụng bổ phổi, bổ thận dương, tương tự như tắc kè.
Thường dùng vị thuốc này để chữa các chứng đau lưng mỏi gối, liệt dương, ho lâu ngày do yếu phổi, ho ra máu, mồ hôi ra nhiều….
Đông trùng hạ thảo Tăng cường hệ thống hô hấp giúp tập luyện tốt hơn
Uống dược liệu đông trùng hạ thảo có tác dụng tăng cường hô hấp, tiêu đờm giúp phòng ngừa khí phế thũng. Một số thử nghiệm đã cho ra rằng sự ảnh hưởng của hợp chất trong đông trùng hạ thảo đến hiệu quả tập luyện đối với nhóm người lớn tuổi hơn. Sau ba tuần lễ, mức tiêu hao oxy trung bình (CO2) của nhóm người tham dự đã tăng 11% so với khi sử dụng giả dược.
Tác dụng tốt trong quá trình tuần hoàn tim và phổi
Đông trùng hạ thảo là dược liệu hỗ trợ giúp làm giãn nở các mạch máu, làm tăng khả năng tuần hoàn phổi và tim nhờ sự kích thích hoạt động của những mô mạch. Đông trùng hạ thảo cũng có khả năng điều tiết lipid máu, làm giảm cholesterol và lipoprotein giúp phục hồi ngăn ngừa xơ vữa động mạch tăng sức khỏe đề kháng.
Đông trùng hạ thảo Hỗ trợ chống lão hoá các tế bào
Một số nghiên cứu cho rằng một số chất có trong dược liệu đông trùng hạ thảo có khả năng chống lão hoá. Các chất chống oxy hoá có trong đông trùng hạ thảo là những phân tử có khả năng chống lại thiệt hại tế bào giúp khả năng chống lão hoá làm tăng sức khỏe và tuổi thọ đáng kể.
Thí nghiệm thực tế trên chuột trưởng thành đã cho thấy rắng khi uống đông trùng hạ thảo có thế làm tăng chất chống oxy hoá có thể giúp cải thiện sức khoẻ và sinh lý. Ở một số thí nghiệm tương tự cũng cho biết rằng so sánh với các con chuột được cho dùng các dược lệu khác thì những con chuột có sử dụng sản phẩm này đã sống sót nhiều thêm vài tháng.
Tuy nhiên để áp dụng trên con người thì cần phải nghiên cứu thêm.
Đông trùng hạ thảo Có thể hỗ trợ làm tăng sinh lực nam giới
Ở một số thí nghiệm trên chuột phát hiện rằng dược liệu đông trùng hạ thảo có tác dụng làm tăng kích thước của vỏ tinh hoàn, ngoài ra thảo dược này cũng có tác dụng sức khỏe tăng hormone nam giới và làm tăng kích thước tinh hoàn cũng như nhiều bộ phận sinh sản khác trên chuột khi tham gia thí nghiệm.
Kết luận: Có thể biết rằng đông trùng hạ thảo quả chính là một trong các loại dược phẩm đông y có khả năng tăng cường sức khoẻ nam giới trực tiếp hay gián tiếp nhờ tác dụng hỗ trợ bổ dưỡng cơ thể. Điều này đã được y học cổ truyền nói đến từ khá lâu đời. Nhưng cần được nghiên cứu thêm khi áp dụng vào y học hiện đại đối với con người.
Tác dụng như chất kháng viêm sẽ góp phần làm giảm đau
Các nhà nghiên cứu cho rằng nếu các mô của con người tiếp xúc với đông trùng hạ thảo thì những protein làm tăng sự viêm trong cơ thể sẽ bị tiêu diệt. Cho nên đông trùng hạ thảo có tác dụng để kháng các loại viêm của cơ thể tăng cường sức khỏe.
Giảm căng thẳng mệt mỏi do stress
Hoạt chất Cordycepin có trong dược liệu đông trùng hạ thảo có tác dụng thải loại Acid Lactic giúp tăng tuần hoàn máu đến toàn bộ cơ thể, giúp giảm stress, giảm căng thẳng và gây tê. Mặt khác, 17 loại axit amin có trong đông trùng hạ thảo sẽ thúc đẩy sản xuất oxy cùng Adenosine Triphosphate, qua đó tăng cường sự trao đổi chất của cơ thể, cải thiện chất lượng giấc ngủ, giúp ăn uống nhiều và ngủ tốt hơn nữa nâng cao sức khỏe.
Điều hòa ổn định huyết áp
Qua các thử nghiệm lâm sàng ở Trung quốc, Nhật Bản đã thông báo: Hoạt chất Adenosine có trong đông trùng hạ thảo có tác dụng tăng cường lượng oxy trong máu, điều chỉnh nhịp tim, ổn định huyết áp, cải thiện tuần hoàn máu và ngăn ngừa những cục máu đông tạo nên như đột quỵ, tắc mạch máu não, nhồi máu cơ tim…. Một hoạt chất cũng có trong đông trùng hạ thảo là D-manitol có tác dụng giúp giãn cơ tim và mạch máu não, cải thiện tuần hoàn máu, giảm lượng cholesterol cao trong máu và phòng ngừa xơ vữa động mạch, giảm tiểu đường giúp cải thiện sức khỏe tuần hoàn máu.
Đông trùng hạ thảo Hỗ trợ trắng da đẹp da
Đông trùng hạ thảo là dược liệu còn có thể thúc đẩy sản xuất hormone sinh lý Estrogen để ổn định nội tiết, điều chỉnh kinh nguyệt và giúp chuyện ấy mặn nồng hơn nữa. Đồng thời còn hỗ trợ điều trị thâm nám và làm da dẻ trắng hồng, mịn màng, chống rụng tóc cho chị em sau sinh nở hoặc trong giai đoạn mãn kinh.
Tuy công dụng tốt cho sức khỏe như thế nhưng vì quá đắt và rất khó phân biệt thật giả nên trước khi dùng phải cân nhắc thật kỹ. Muốn mua làm quà để biếu cha mẹ cũng phải biết rõ tình trạng sức khỏe của cha mẹ mình có cần dùng đến và dùng được vị thuốc này?
5 Bài thuốc từ đông trùng hạ thảo
Một số đơn thuốc có đông trùng hạ thảo mà đông y Lợi An tổng hợp
1. Bài thuốc chữa lưng gối đau mỏi, sợ lạnh:
Đông trùng hạ thảo đem ngâm rượu 1 tuần rồi uống mỗi ngày 2 lần, mỗi lần 1 ly nhỏ.
2. Bài thuốc bồi bổ khí huyết, tăng tuổi thọ:
Đông trùng hạ thảo 15g, rau thai nhi 1 cái.
Lưu ý: Rau thai phải dùng của người khỏe mạnh, không mắc bệnh truyền nhiễm, lấy được nên dùng ngay, không để lâu quá 2 giờ, rửa sạch, thái nhỏ, nấu cách thủy, thêm muối, tiêu vừa đủ, ăn mỗi tháng 1 lần như thế. Nếu dùng được liên tục 3 tháng trở lên sẽ rất kiến hiệu.
3. Bài thuốc chữa suy nhược vì ho lâu ngày do yếu phổi:
Đông trùng hạ thảo 3 – 5 con, vịt đực già 1 con. Vịt làm sạch lông, mổ ra bỏ hết ruột, cho thuốc vào khâu lại, thêm gia vị vừa đủ, nấu với rượu thật nhừ cho ăn.
4. Bài thuốc chữa viêm khí quản mạn tính là gì:
Đông trùng hạ thảo 10g, khoản đông hoa 6g, tang bạch bì 8g, cam thảo 3g, tiểu hồi 2g. Đổ 600ml nước, sắc còn 200ml, chia uống sáng, chiều, tối.
5. Bài thuốc chữa người yếu ra nhiều mồ hôi, sợ lạnh:
Đông trùng hạ thảo 8g, bạch truật 12g, hoàng kỳ 12g, đương quy 8g, mẫu lệ 8g. Sắc uống như bài trên.
Cách dùng đông trùng hạ thảo
Sử dụng trà uống đông trùng hạ thảo
Đặc điểm:
– Dễ dàng sử dụng, có thể cất trong lọ kín để dành ăn dần.
– Ở thể nước nước để chất được tiêu hoá nhanh hơn nữa.
Cách pha:
1. Dùng sáu hoặc tám đông trùng hạ thảo cho vào khoảng 200 – 250ml nước.
2. Nấu nóng vỏ đông trùng hạ thảo trong nước khoảng 1 phút.
3. Thêm một phút nước vào rồi đậy nắp lại đun lửa nhỏ khoảng 14 – 15 phút tiếp theo thì tắt bếp.
Bạn nên đổ trà vào lọ giữ lạnh để dùng từ từ hàng ngày. Giữ nguyên cả vỏ có thể dùng ngay hay thêm vào một số loại nước như cháo, canh,….
Trà đông trùng hạ thảo có thể dùng sau khi chế biến. Một ngày uống hai cốc sẽ tận dụng triệt để hiệu quả đông trùng hạ thảo đem lại.
Cách dùng dạng viên nấm đông trùng hạ thảo
Lợi ích của dạng viên:
– Viên nang đã qua định liều chuẩn xác sẽ giúp bạn quản lý lượng đông trùng hạ thảo đưa vào người.
– Dễ sử dụng.
– Sử dụng đơn giản và hiệu quả.
– Liều lượng dùng tuỳ thuộc theo tình hình sức khoẻ bạn và nên hỏi ý kiến của bác sỹ trước khi sử dụng.
Một số lưu ý trước khi sử dụng Đông Trùng hạ thảo
– Tuy Sản Phẩm này có công dụng tốt cho sức khỏe của người sử dụng, nhưng cũng không nên lạm dụng chúng mà cần tới bệnh viện để các bác sĩ đưa ra liệu pháp phù hợp cho bạn.
– Đối với trẻ em dưới 12 tuổi: Theo quan điểm của Đông y thì thân nhiệt người trẻ có tính “nóng” vì vậy không nên sử dụng các sản phẩm có tính chất âm nóng. Tóm lại, trẻ trẻ em dưới 12 tuổi và nhất là trẻ dưới 5 tuổi không nên dùng đông trùng hạ thảo vì không tốt cho sức khỏe của chúng.
– Người bị hội chứng rối loạn đông máu: Trong đông trùng hạ thảo co chứa Cordyceps sẽ gây gia tăng khả năng chảy máu cho một số người bị rối loạn đông máu, khó cầm máu.
– Đối với người chuẩn bị phẫu thuật: Đối với người sắp phẫu thuật nên dừng sử dụng đông trùng hạ thảo 2 tuần trước ngày phẫu thuật nhằm giảm khả năng chảy máu trong thời gian phẫu thuật, khó cầm máu hơn.
– Người bị bệnh rối loạn hệ miễn dịch bao gồm cả đa xơ cứng, lupus và viêm khớp dạng thấp không nên sử dụng loại thảo dược này. Bởi lẽ hoạt chất trong đông trùng hạ thảo sẽ làm cho tế bào hệ miễn dịch phát triển mạnh mẽ thêm và đưa ra những dấu hiệu của bệnh tăng lên.
– Đối với phụ nữ mang thai và phụ nữ đang cho con bú hoặc phụ nữ trong thời kỳ tiền mãn kinh nên hạn chế dùng đông trùng hạ thảo, vì có thể ảnh hưởng đến sức khỏe thai nhi.
– Một chú ý nữa là không sử dụng sản phẩm đông trùng hạ thảo trong khi có vết thương hở hoặc đang chảy máu và không sử dụng đông trùng hạ thảo nguyên con cho người đang bị dị ứng nhộng tằm.
– Ở một số người bị bệnh gan thì không nên sử dụng thuốc đông trùng hạ thảo có tác dụng không tốt tới sức khỏe.
– Trong quá trình dùng sản phẩm này bạn nên tránh ăn uống những đồ cay và nóng.
Các loại đông trùng hạ thảo có trên thị trường
Để nguyên con: Khi để nguyên con còn tươi thì đông trùng hạ thảo sẽ có giá trị cao nhất của bởi nó vẫn còn lại nguyên hình dạng lúc nấm ở trên sâu non. Khi này người mua sẽ cảm thấy có 1 con sâu nhỏ và 1 cây (nấm dài, đứng vững trên mình con sâu. Giá trị thường cao nhất và cũng nhiều tiền nhất và chất lượng cũng cao nhất không sợ hàng giả.
- Loại tươi nguyên con: Nó mới đánh bắt được khoảng 1 tháng tuổi, sẽ bảo đảm gần như tuyệt đối hàm lượng dinh dưỡng quan trọng và cần phải giữ tại nhiệt độ -50 độ C., trước khi dùng.
- Dạng khô nguyên con: Đông trùng nguyên con đã qua việc làm sạch sẽ, sấy ráo và được sử dụng có thời hạn lâu dài. Hàm lượng hoạt chất cũng không khác gì với dạng tươi sống.
Dạng nước: Loại này đã từng trải qua quy trình sơ chế, sẽ đem đóng gói hoặc cho vào chai nhựa dưới dạng dung dịch nước để dễ dàng lưu trữ và tái sử dụng. Ở dạng này chiết hoạt chất từ dịch thể của đông trùng hạ thảo, sẽ tạo nên dạng nước với những thành phần tinh hoa nhất. Phụ thuộc theo cơ sở công nghệ sản xuất, sẽ quyết định tỷ lệ dinh dưỡng của nước có chất lượng cao hoặc thấp.
Dạng viên: Loại này cũng từng trải qua quy trình tinh chế và tự sản xuất chiết một số chất nhất định hoặc xay thành bột. Tiếp theo đưa vào dạng viên với tỷ lệ thích hợp để cho khách lựa chọn và sử dụng thuận tiện.
Dạng bột: Giá trị dinh dưỡng của dạng bột đông trùng hạ thảo được bảo toàn nguyên vẹn và không phải thông qua công đoạn xử lý nào khác. Thực tế nhà sản xuất sẽ xay Đông trùng hạ thảo khô thành bột một bằng tay hay máy. Người mua sẽ dùng bột này pha chè, hặc pha mật ong, cho các món tráng miệng hay pha với nước sôi dùng ngay. Trà khô được pha trộn lẫn với nhiều dạng bột khác, do đó nên chọn nhà sản xuất uy tín, nhằm không mua nhầm loại nhái và kém chất lượng.
Dạng túi lọc: Họ sẽ nghiền trùng thảo làm nhiều dạng túi lọc khác nhau pha trà sử dụng. Chất này thải ra nước và pha với nước sôi, nên phần lớn bột không dùng hết. Đông trùng hạ thảo ở dạng này, thông thường người dùng khó hấp thụ các chất thải trực tiếp qua túi lọc, cũng sẽ khá kén chọn đối tượng sử dụng nếu không có nhu cầu.
Trên đây chúng tôi vừa giải thích đông trùng hạ thảo là gì? chúng có tác dụng gì và một số bài thuốc gia truyền cho các bạn tham khảo, hy vọng sẽ có ích.
Tác giả: dongyloian
